Bevrijding

Eind april 1945 wordt het rustiger in Veenendaal. De beschietingen houden op, maar de SS is nog steeds heer en meester. Als de Duitsers zich op 5 mei overgeven gaan mensen de straat op en hangen de vlag uit, maar de SS schiet om zich heen en iedereen vlucht weer naar binnen. Op zondag 6 mei klinkt er een daverende klap. De Vaartbrug, de brug in de Kerkewijk over het Omleidingskanaal is gesprongen. Brokstukken en lichaamsdelen van twee wachtlopende Nederlandse SS’ers worden meters verderop terug gevonden. Het lijkt een ongeluk te zijn, al hadden de Duitsers wel het plan om de brug op te blazen als de geallieerden dichterbij komen. Er is nu echter nog geen geallieerde tank te zien.

De volgende dag gaat een groep van de Binnenlandse Strijdkrachten poolshoogte nemen in Gelders Veenendaal. Op de Buurtlaan stuiten ze op drie vrachtwagens vol SS’ers en er ontstaat een vuurgevecht. Daarbij sneuvel drie mannen van de BS. Leden van de Gemeentelijke Geneeskundige Dienst brengen de lichamen per bakfiets terug naar Ede, en komen terug met voedsel voor het nog steeds bezette Veenendaal. Er zijn inmiddels wel geallieerde soldaten gesignaleerd, maar die zijn weer vertrokken.

Op woensdag 9 mei rijdt de Engelse majoor George Lockett een patrouille door Veenendaal, in de veronderstelling dat het dorp al bevrijd is. Als zijn jeep op de Nieuweweg niet meer verder kan door inwoners die hem enthousiast binnenhalen, maakt zijn chauffeur snel rechtsomkeert. Terug op de basis hoort Lockett dat Veenendaal nog niet bevrijd is en krijgt de opdracht dit alsnog te gaan doen met een aantal tanks. De tanks kunnen echter het Omleidingskanaal niet over, waardoor het zuidelijk deel van Veenendaal wat langer moet wachten op een Engelse eenheid die uit Elst komt. 

Op woensdag 9 mei om kwart voor vijf ’s middags barst het bevrijdingsfeest los. De Engelse soldaten gaan op zoek naar de SS, terwijl de Binnenlandse Strijdkrachten beginnen met de arrestaties van NSB’ers en collaborateurs. Burgemeester Van Kuyk wordt op non-actief gesteld vanwege een te meegaande houding tijdens de oorlog. Wethouder J.H. van Schuppen neemt zijn taken over.